Od jakiegoś czasu coraz popularniejsze stają się serwery domowe. Wiele ludzi używa ich do przechowywania plików czy do pełnienia pewnych usług. Serwery przestają być stosowane jedynie w firmach i dużych korporacjach ale również znajdują swoje domowe zastosowania. Czy twój dom potrzebuje serwera?
Czym jest i na co pozwala domowy serwer?
Domowy serwer to komputer pracujący najczęściej 24/7 w naszym domu. Zastosowań dla takiego serwera możemy znaleźć wiele. Może służyć do przechowywania danych domowników (czyli tzw. NAS), również za pomocą takich aplikacji jak Nextcloud, jako serwer multimediów (np. za pomocą Plex, Emby, Jellyfin), lub do przechowywania nagrań z monitoringu. Kolejną możliwością jest wykorzystanie serwera do uruchomienia Home Assistant, czyli oprogramowania służącego do zarządzania i automatyzacji inteligentnego domu.
W tym artykule przedstawię czego potrzebujemy i jak możemy przygotować własny serwer, tak aby następnie zainstalować na nim system operacyjny i usługi wymienione powyżej.
Wybór sprzętu
Jako pierwszy serwer możemy wykorzystać prawie każdy stary komputer lub laptop który aktualnie jedynie zbiera kurz (prawdopodobnie każdy z nas posiada taki sprzęt), co oszczędzi nam niepotrzebnie wydanych pieniędzy. Jeżeli jednak wolimy kupić coś nowego, a zależy nam jedynie na bezproblemowym działaniu Home Assistanta, bez żadnych innych usług poza nim warto jest zainteresować się urządzeniami, które są przez niego oficjalnie wspierane:
- Raspberry Pi 3B oraz 4B - mały komputer z procesorem ARM umieszczony w całości na małej płytce PCB. Nadaje się świetnie nie tylko jako podstawowy serwer dla początkujących, ale jest to również świetne narzędzie do nauki programowania, Linuxa a nawet elektroniki. Moim zdaniem jest to świetny wybór na start.
- Home Assistant Yellow - minikomputer oparty na Raspberry Pi CM4 stworzony i sprzedawany przez twórców Home Assistanta.
- Asus Tinker Board - platforma produkowana przez Asusa bardzo zbliżona do Raspberry Pi, niestety nie miałem okazji testować tego sprzętu, ale wydaje się ciekawą alternatywą dla "malinki". Niestety cechuje go także dosyć wysoka cena.
- Płytki Odroid takie jak C2, C4, N2, XU4 - są to minikomputery znacznie wydajniejsze niż popularniejsze Raspberry Pi. Wykorzystują pamięć eMMC, która jest szybsza i bardziej niezawodna niż karty SD, których używa RPi. Home Assistant w swojej sprzedaży miało również własny hardware, który oparty był na płytce Odroid-N2+. Możemy, więc spodziewać się, że płytki Odroid są bardzo dobrym wyborem jeżeli chodzi o malutki serwer pod Home Assistant.
- Intel NUC - są to pełnoprawne komputery oparte o laptopowe procesory (wszystkie komputery wymienione wyżej posiadają procesor ARM). Spisują się nie tylko bardzo dobrze jako komputery osobiste do podstawowych biurowych zadań, ale również świetnie sprawdzą się jako serwer. Minusem jest niestety ich bardzo wysoka cena.
Jeżeli jednak chcemy użyć innego komputera jako naszego serwera to nic straconego! Home Assistant działa również na każdym innym urządzeniu poprzez Home Assistant OS, wirtualną maszynę lub Dockera. Aktualnie, aby nasza instalacja Home Assistanta przez Dockera była wspierana, naszym systemem operacyjnym musi być Debian.
Kolejną opcja na uzyskanie taniego i wydajnego sprzętu jest zakupienie używanego terminala takiego jak HP T620 lub jednego z modeli Dell Wyse np. Dx0D. Z łatwością znajdziemy je na znanych poralach aukcyjnych. Prawdopodobnie jest to najtańszy sposób aby uzyskać urządzenie które swoją wydajnością z łatwością przebija wszystkie komputery jednopłytkowe i może z powodzeniem służyć nam przez lata.
Możemy również skusić się na złożenie komputera przeznaczonego na serwer. Dzięki temu zyskujemy dowolność wyboru każdego podzespołu naszego serwera. W tym wypadku być może warto się zainteresować używanymi procesorami przeznaczonymi do serwerów takimi jak Intel Xeon. Dobrze przemyślana konfiguracja najprawdopodobniej będzie dużo wydajniejsza niż każdy z wymienionych wcześniej komputerów, ale jej koszt może być nawet bardzo wysoki.
Od czego zacząć przygotowania?
Jeżeli wykorzystujemy sprzęt używany lub zakurzony, warto usunąć kurz który zebrał się w obudowie, wyczyścić wiatraki, można również pokusić się o wymianie pasty termoprzewodzącej tak, aby w późniejszym czasie uniknąć problemów z wysokimi temperaturami i przegrzewaniem się sprzętu.
Gdy wykorzystujemy stary komputer musimy również sprawdzić czy zasilacz znajdujący się w tym komputerze poradzi sobie z pracą 24/7. Niestety w takich komputerach często można znaleźć tanie zasilacze, które nie spełniają wymogów bezpieczeństwa, a ich moc znamionowa jest zawyżona. Są to tak zwane zasilacze z czarnej listy. Mogą one doprowadzić do nagłej awarii sprzętu, a nawet spowodować pożar. Jeżeli nie ufamy zasilaczowi znajdującemu się w komputerze warto zaopatrzyć się w inny zasilacz wyższej jakości.
Dobrym pomysłem jest również wejście do BIOSu, czasami płyty główne posiadają kilka ciekawych opcji, które mogą okazać się przydatne dla naszego serwera. Jedną z nich jest Wake On Lan, opcja ta pozwala na uruchamianie serwera zdalnie poprzez internet. Jest to szczególnie przydatne gdy serwer znajduję się w trudno dostępnym miejscu. Kolejną niezwykle pomocną funkcją jest Restore AC Power Loss (nazwa może się różnić pomiędzy płytami głównymi), pozwalającą na automatycznie uruchomienie się serwera po przywróceniu zasilania.
Ile miejsca na dysku potrzebuje serwer? Jaki rodzaj pamięci masowej wybrać?
To przede wszystkim zależy od tego czym będzie zajmował się nasz serwer. Jeżeli będzie służyć jedynie do Home Assistanta, to tak naprawdę jesteśmy w stanie zmieścić się w 10 GB. Ja jednak w takim przypadku rekomenduje co najmniej 32 GB pamięci, tak aby zapewnić trochę miejsca na przyszłość. Ale gdy na serwerze chcemy trzymać również pliki, multimedia czy nagrania z monitoringu warto zaopatrzyć się w dysk twardy o pojemności co najmniej 500GB. Na początek warto się zaopatrzyć w dysk 1TB lub 2TB, a gdy go zapełnimy możemy dokładać kolejne dyski. Tutaj może jednak pojawić się problem ponieważ, w zależności od tego jaki komputer wybraliśmy, możemy mieć ograniczone możliwości wyboru pamięci masowej.
Raspberry Pi domyślnie wykorzystuje karty SD, niestety są one dosyć awaryjne i nie są zbyt szybkie. Być może na początek sprawdzą się one w twoim przypadku. Inną opcją może być podłączenie dysku poprzez port USB, mimo że nie zapewnia on bardzo dużej przepustowości jest to rozwiązanie bardziej niezawodne niż karta SD.
Jesteśmy jednak w dużo lepszej sytuacji gdy nasz komputer posiada porty SATA (najlepiej kilka), pozwala to na łatwe podłączenie dysku z jego maksymalną przepustowością, oraz mamy możliwość rozbudowy systemu o kolejne dyski.
Dysk HDD czy SSD?
Moim zdaniem dysk HDD jest w zupełności wystarczający, nawet gdy używamy serwera jako NAS nie odczujemy znaczącej różnicy między SSD a HDD chyba, że mamy sieć domową o przepustowości większej niż 1 Gigabit. Aktualnie jednak nie jest to zbyt popularne, tylko sprzęty z najwyższych półek są wyposażone w karty sieciowe o wyższej przepustowości. Obecnie HDD z łatwością może osiągnąć prędkość odczytu i zapisu powyżej 100MB/s co daje nam ponad 800Mbps. Jesteśmy więc już blisko maksymalnej przepustowości sieci (czyli 1000Mbps), dlatego zamiana dysku na SSD zazwyczaj nie przyniesie żadnego zauważalnego efektu. Zaoszczędzone pieniądze możemy przeznaczyć na zakup HDD o wyższej pojemności, albo po prostu większej ilości dysków.
Co dalej?
Gdy nasz serwer jest już przygotowany do pracy, musimy zainstalować na nim system operacyjny. Jeżeli jesteś początkującą osobą, która chciałaby nauczyć się podstaw Linuxa polecam system Debian. To jak ten system zainstalować znajdziesz w poście poniżej, w którym dokładnie przedstawiam jak to zrobić.
Jeśli korzystasz z Raspberry Pi na stronie poniżej znajdziesz system Raspberry Pi OS, który jest Debianem dostosowanym specjalnie dla tego komputera.
A jeżeli zależy ci na instalacji Home Assistant OS, wszystko znajdziesz tutaj:
A jaki ty sprzęt wybrałeś na swój pierwszy domowy serwer? Nie zapomnij pochwalić się w komentarzu!
